Het energiebeleid in België was een zootje, is een zootje en blijft een zootje. De Groenen roepen graag luid: 'na 20 jaar non-beleid, na 20 jaar twijfel, na 20 jaar stilstand, maakt Groen trots de keuze voor de energieswitch naar 100% hernieuwbare energie.' Deze stelling is niet alleen beledigend voor coalitiepartners MR, PS, CD&V en Open VLD, die het beleid de afgelopen 20 jaar mee vorm gaven, ze is ook verkeerd en wordt door Groenen vaak tegengesproken.
Tinne Van der Straeten pakt bijvoorbeeld graag dikdoenerig uit met het feit dat België op de vierde plaats staat op de wereldranglijst wat de productie van offshore windenergie betreft. Maar dat was al zo in 2015 en daarvoor stonden we vijfde. Het feit dat we vierde staan is dus de verdienste van het energiebeleid gevoerd de afgelopen 20 jaar. Niet deze van Groen of van wat ze graag de groenste regering ooit noemen: de Vivaldi-regering.
Hoe meet je zoiets als het groengehalte van een regering eigenlijk? Aan de daling van de CO2-uitstoot? Aan het aantal zonnepanelen? Aan de luchtkwaliteit? Aan het aantal windmolens? Aan de afvalberg? Aan het kernafval? Aan de properheid van het water in de rivieren en beken? Aan de stikstof en nitraten in het water en de bodem? Aan het PFOS-gehalte in het water, de grond en onze groenten? Aan het aantal hectare bos?
En gelet op de gedeelde verantwoordelijkheid tussen federale, gewestelijke en lokale overheden, hoe verdeel je dat groengehalte? Met andere woorden is in 2021 door specifieke ingrepen van de Vivaldi-regering: de CO2-uitstoot sneller gedaald, de luchtkwaliteit spectaculair verbeterd, het aantal windmolens en zonnepanelen exponentieel gestegen, de afvalberg aanzienlijk verminderd, de water- en luchtkwaliteit veel beter, het stikstof en nitraat in water en bodem sneller gedaald...?
Geslepen groenen zullen zeggen dat het groengehalte van deze regering pas later kan gemeten worden, als het beleid zijn uitwerking heeft gehad
Geslepen groenen zullen zeggen dat het groengehalte van deze regering pas later kan gemeten worden, als het beleid zijn uitwerking heeft gehad. Na 2024 dan. Ok. Aanvaard. Maar hou uw voorbarige fake-glazen-bol-voorspelling dan voor uzelf en lanceert geen adagium van wensdenken als electorale tool. Dit is niet alleen al te opzichtig, het is intellectueel oneerlijk.
Het groengehalte van deze regering heeft sinds de beslissing om én kerncentrales te verlengen én twee extra gascentrales te bouwen, een flinke knauw gekregen. Vivaldi blijft verslaafd aan gas en dat zal ons de komende jaren afhankelijk houden van dure energie. De groene achterban is woest en briest: 'We krijgen nu niet alleen kernafval, maar ook extra CO2-uitstoot van gascentrales en dure energiefacturen. Waar is het groen beleid gebleven?'
Zolang het kiezen was tussen kernafval en een tijdelijke extra CO2-uitstoot via gascentrales, koos de groene achterban - hoewel met frisse tegenzin - nog voor het tweede. Ze krijgen nu beiden omdat Groen hoopt om de verlenging van de kerncentrales nog te kunnen fnuiken, door de twee extra gascentrales in de achterzak te houden. Want mocht er relatief snel vrede komen in Oekraïne en de gasprijzen terug dalen, dan zouden de geesten misschien snel terug kunnen rijpen naar een kernuitstap - denken en hopen ze.
Zeker als Tinne Van der Straeten bewust de onderhandelingen richting te duur duwt. Dat dit Russische roulette met een tweeloop is of een Squid Game met als inzet de kiesdrempel, schijnen ze bij Groen niet te beseffen. Bovendien krijgt Van der Straeten Alexander De Croo als schoonvader mee naar de onderhandelingen met Engie. Het bewust slecht onderhandelen of een eventuele misvoorstelling van de feiten zal dus niet kunnen zonder medewerking van de Open VLD.
Een ander groene Fata morgana is 100% hernieuwbare energie. Dit kan niet door plaatsgebrek, en omdat we steeds vervangingscapaciteit nodig hebben bij windstilte en bewolkt weer. In 2021 kwam 18,9% van onze energieproductie uit wind, zon en biogas (bron: Elia). Om tot 100% te komen hebben we ongeveer: ofwel 4.400 offshore windmolens, ofwel 18.000 onshore windmolens, ofwel 30 miljoen zonnepanelen nodig.
Volgens een berekening van Maarten Boudry zouden we, indien we alle energie in België willen voorzien via windmolens, 165% van de Belgische oppervlakte nodig hebben
Volgens een berekening van Maarten Boudry zouden we, indien we alle energie in België willen voorzien via windmolens, 165% van de Belgische oppervlakte nodig hebben. Eerlijkheid gebied mij wel te zeggen dat indien we evolueren naar het voorspelde technisch niveau met hoger vermogen en rendement van windmolens en zonnepanelen, we misschien net ruimte genoeg hebben. Maar voorspellingen zijn wat ze zijn: halve dromen in blik en vaak bedrog.
Als we vandaag het debat voeren van onafhankelijkheid van autoritaire en/of totalitaire regimes, laat ons dan vooral niet vergeten dat voor hernieuwbare energie ook veel dysprosium, neodymium, praseodymium, kobalt, en lithium vereist is. De eerste drie komen voor 80% uit China, kobalt komt voornamelijk uit de bloedkobaltmijnen in Congo, maar ook uit Rusland, en lithium komt dan weer hoofdzakelijk uit Chili, Argentinië en Bolivia. Allen geen bakermatten van democratie met deugdzame vredelievende humanitaire leiders.
Ik verslikte mij deze morgen in mijn koffie toen ik in de krant las dat liberaal Alexander de Croo een communistisch bevriezen van de gasprijzen, gekoppeld aan een socialistische samenaankoop van gas door Europa, bepleit. Ik had gehoopt dat hij, en in extensie zijn partij, van deze crisis zou gebruik maken om het Europese marxistisch systeem van prijszetting op de elektriciteitsmarkt zou liberaliseren. Je weet wel: 'never waste a good crisis'. Zonder in detail te treden kunnen we het Europese systeem van prijszetting herleiden tot de sententie: 'de duurste productie bepaalt de prijs'. Daarom stijgt onze elektriciteitsfactuur wanneer de gasprijzen stijgen, omdat elektriciteitsproductie via gascentrales dan de duurste wordt.
De gasprijzen stijgen om twee redenen. Ten eerste omdat Poetin in het najaar 2021 besliste minder gas aan Europa te leveren uit frustratie omdat de vergunning voor Nordstream II, de nieuwe pijplijn tussen Rusland en Duitsland, niet werd afgeleverd. Ten tweede omdat de oorlog in Oekraïne de speculatie op de langetermijnmarkt voor gasaankopen aanwakkerde. Uit schrik dat Poetin de kraan zou dicht draaien worden voorraden aangelegd en worden andere producenten zoals VS, Finland en Quatar druk gesolliciteerd, wat de prijzen opnieuw een boost geeft.
België wil op Europees niveau een prijsplafond instellen van 120 euro per megawattuur. Volgens de maatgevende TTF-beurs is de prijs vandaag 100 euro per megawattuur. Begin 2021 vóór Poetin met de gaskraan begon te spelen was de prijs +/- 20 euro per megawattuur.
Volgens de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG) maakten de negen gascentrales in België vorig jaar samen een operationele winst van 414 miljoen euro. Voor 2022 wordt ongeveer hetzelfde verwacht. Deze overwinsten worden gerealiseerd desondanks of mede door het feit dat de gascentrales vaak stilliggen. Omdat zij langetermijncontracten voor de bevoorrading van gas afsloten en aldus op grote voorraden gas zitten, is het zelfs interessanter om geen elektriciteit te produceren met dat gas en het duur door te verkopen.
De elektriciteit die ze aan hun klanten moeten leveren kopen ze dan met beperkte winst op de elektriciteitsmarkt. Het zijn diezelfde speculatieve gascentrales die nu stilliggen waarvoor de Vivaldi-regering de CRM-subsidies bedacht. Vivaldi is nu van mening dat we subsidies - lees belastinggeld - moeten geven om nog twee extra slapende speculatieve gascentrales te bouwen. Wie bedenkt zoiets?
Vivaldi subsidieert miljarden in hernieuwbare energie, blauwe energie, kernenergie, waterstofenergie, kortom alle rijke multinationals die energie produceren passeren aan de kassa
Vivaldi subsidieert miljarden in hernieuwbare energie, blauwe energie, kernenergie, waterstofenergie, kortom alle rijke multinationals die energie produceren passeren aan de kassa. Terwijl wij groen lachen omdat we ons blauw betalen aan energie en brandstof steken de lachende energietsaren jaarlijks miljoenen euro's dividenden op zak.
Als ik in het begin van mijn artikel schrijf dat het energiebeleid in ons land een zootje is, dan is het vooral een duur zootje voor ons. Voor de energie-multinationals is het een goed uitgekiemde oplichting van de schatkist en het uitpersen van de gebruikers die niet zonder stroom kunnen.
Ignace Vandewalle
