Er is maar één staatshervorming die naam waardig en die heet Vlaamse onafhankelijkheid. De Vlaamse ontvoogdingstrijd is de laatste vijftig jaar verworden tot een politiek schimmenspel rond macht, geld en electoraal gewin. Ook vandaag nog wordt de Vlaamse strijd te vaak misbruikt om een regeringsdeelname te kopen met extra geldstromen richting Wallonië. Want, tot spijt van wie het benijdt, de PS regeert het land. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat de 'nota Magnette' de grondvesten, de bakstenen en het dak zijn van Vivaldi: de wankele toren van Babel van zeven partijen en vier ideologieën.
Het geloof van Vlamingen dat staatshervormingen 'stepping stones' zijn waarbij we via regionalisering naar onafhankelijkheid kunnen evolueren is een zinsbegoocheling. Een fata morgana. Wat hebben de opeenvolgende staatshervormingen ons gebracht? Zelfbestuur, of de perceptie ervan? Corona leerde ons dat de federale overheid zonder blikken of blozen alles naar zich toe kan trekken en zo de regionale parlementen en regeringen herleidden tot poesjenellen.
Vijftig jaar valse Vlaamse strijd bezorgde ons een kluwen van instituten in een gordiaanse knoop
Wat heeft de Vlaamse strijd ons anno 2021 opgeleverd? Een ingewikkelde staatsstructuur waarbij de discussie over de bevoegdheden pas beslecht is als de Titanic al op de bodem van de oceaan ligt. Vijftig jaar valse Vlaamse strijd bezorgde ons een kluwen van instituten in een gordiaanse knoop.
Ons land telt negen parlementen: de Kamer, de Senaat, de Vergadering van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, de Vergadering van de Franse Gemeenschapscommissie en de parlementen van de Vlaamse Gemeenschap, het Waalse Gewest, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap en het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest.
Om aan de beslissingen van deze parlementen uitvoering te geven beschikken we over acht regeringen: de Federale Regering, de Vlaamse Regering, de Waalse Regering, de Regering van de Franse Gemeenschap, de Regering van de Duitstalige Gemeenschap, de Regering van het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest, en de colleges van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en de Franse Gemeenschapscommissie.
We hebben tien provincieraden en tien bestendige deputaties en, geloof het of niet, elf gouverneurs. Het Administratief Arrondissement Brussel-Hoofdstad kreeg een extra gouverneur, alle financiële en protocollaire egards incluis. We hebben dan nog eens 581 gemeenteraden en schepencolleges, en enkel in Antwerpen onder de gemeenteraad nog eens negen districtsraden en -colleges.
België heeft met z'n 11,46 miljoen inwoners één mandataris per 797 inwoners
Alles samen spreken we over 14 263 politieke zetels: 12 845 gemeenteraadsleden, 225 districtsraadsleden, 398 provincieraadsleden en 795 parlementairen. We zwijgen dan nog over het spinnenweb van sociale raden, politieraden, en raden van intercommunales en autonome bedrijven op gemeentelijk, provinciaal en regionaal niveau. Dit alles wordt ondersteund door een leger van 426 689 ambtenaren. België heeft met z'n 11,46 miljoen inwoners één mandataris per 797 inwoners.
Ter vergelijking: New York City heeft, met z'n 8,5 miljoen inwoners verspreid over een gebied van 789,43 km², een burgemeester met vijf adjuncten, vijf wijkpresidenten en 51 raadsleden, in totaal 62 politieke mandatarissen of één mandataris per 137 097 inwoners. In België verdelen we de politieke macht over 14 263 personen en klagen we steen en been als er rotte appels tussen zitten die hun macht misbruiken of zich laten verleiden tot financiële delicten. In New York is de kans op rotte appels 230 maal kleiner en is de controle erop 230 maal eenvoudiger en minder arbeidsintensief.
Bovenop de overdaad aan politieke mandaten komt nog eens een onevenwichtige, en in vele gevallen onvolledige, bevoegdheidsverdeling. De treurnis van de huidige Vlaamse regering is dat ze tijdens de coronacrisis dit imbroglio niet wist te overstijgen. Wel integendeel. Ook zij liet zich meesleuren in een spelletje 'steek-de-schuld-op-het-andere-niveau'.
Het was een betreurenswaardig schouwspel hoe het federale niveau en de regio's elkaar de zwarte piet toespeelden. En als de oven te heet werd stuurden ze de bakker naar de kelder, zoals de mondmaskersaga ons leerde. Omdat acht ministers van Volksgezondheid en zes ministers voor mondmaskers niet genoeg waren, mochten vorige zomer ook de 11 gouverneurs en 581 burgemeesters mondmaskerbevelen uitvaardigen, en uitgaansverboden en avondklokken instellen. Wat volgde was een opbod van coronagekke angstbesluiten die leidde tot een onoverzichtelijk lappendeken van coronaregels die niemand meer begreep en niemand nog kon omvatten. 'De beste manier om chaos te veroorzaken is alles te regelen', zei Belgisch filosoof Karel Boullard; de spreuk hangt boven mijn bed.
De zesde staatshervorming werd verkocht als een overwinning voor Vlaanderen, Wallonië, Brussel en België. Ze was helaas geen 'ei van Columbus' maar een roerei van een Waalse koekoek. Dit land zwalpt sindsdien in chaos rond. Enkel een zachte deining van de golven houdt de perceptie van vooruitgang levendig. Het is de verdienste van de coronacrisis dat ze deze inerte onbestuurbaarheid blootlegde en de huidige politieke klasse met de neus op de feiten drukte. Als elke grote crisis een nieuw tijdperk inluidt, laat het dan deze van de Vlaamse ontvoogding zijn.
Stapsgewijze staatshervormingen zijn zinloos, want ze doen ons verder wegzakken in het drijfzand van een onwerkbare staat
Ironisch genoeg schreeuwt iedereen om eenheid van commando, terwijl ze zich vastketenen aan hun zetel. In dit spinnenweb van bevoegdheden kan geen eenheid van commando gefilterd worden, enkel in een onafhankelijk Vlaanderen krijg je dat. Stapsgewijze staatshervormingen zijn zinloos, want ze doen ons verder wegzakken in het drijfzand van een onwerkbare staat.
Voor mijn vrienden van N-VA wil ik graag benadrukken dat ik geen tegenstander ben van een confederale staat. Maar dan wel een echte confederatie, waar een onafhankelijk Vlaanderen een verdrag aangaat met een of meerdere onafhankelijke staten. Dit hoeft voor mijn part niet per se Wallonië te zijn, het kan/mag ook Nederland zijn.
Het mag duidelijk zijn dat een Vlaamse onafhankelijkheidsverklaring de enige staatshervorming is die Vlaanderen een snelle en efficiënte economische relance kan bezorgen. Wat gemorrel in de marge onder de noemer 'positief samenwerkingsfederalisme', zal in de praktijk leiden tot een tandem waar de voorste de vlijt van Remco Evenepoel aan de dag legt en de achterste in het zadel Netflixt.
Wanneer een scheiding onvermijdelijk wordt, is het uitstellen ervan schadelijk voor alle betrokken partijen - dat zullen mijn exen u met plezier schetsen. Ik wil voor een keer een uitzondering maken en een taak van de koning aanvaarden: deze van notaris van de scheidingsakte.
