Geen gelijkheid, maar gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen
Op Nationale Vrouwendag wordt de visie van de man wel eens vergeten. Alle aandacht gaat op die dag naar de visie van de vrouw en dat is niet onterecht. Maar de man neemt een belangrijke plaats in in dit debat en niet als boze opponent maar als onderwerp ervan.
Ik zie mezelf niet als een nieuwe man, maar als een eigentijdse man in een moderne maatschappij. Één waar pluralistische waarden en normen elkaar versterken. Ik streef niet naar de gelijkheid van de vrouw. De ergste vorm van ongelijkheid is immers proberen ongelijke dingen gelijk te maken, zoals Aristoteles het 2400 jaar geleden al zo eloquent neerschreef in zijn Ethica Nicomachea
Ik streef wel naar gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen. Vrouwen als gelijkwaardige, en niet als minderwaardige individuen. Een maatschappij waar beide seksen door hun gelijke waarde, samen, naast en met elkaar leven. In mijn thuissituatie kies ik ook voor een gelijkwaardige relatie. Geen sfeer met een constante onderhuidse latente strijd naar meerwaardigheid of machtsoverheersing. Geen denigrerende spelletjes. Geen intellectuele emotionele schaakpartij. Geen fysieke bonobo-ontplooiing. Ik hou ervan om dingen die we beiden kunnen en waar we beiden tijd voor hebben, ook samen te doen. Ik opteer om geen onderscheid te maken tussen taken, en daaraan ook een gelijke waarde te geven. Ik neem mij voor de vrije keuze te laten aan mijn partner om haar eigenheid, haar ambitie, haar doel en haar levenswijze zelf te bepalen, kortom haar leven zelf in te richten.
Ben ik daarom een nieuwe man? Geef ik daarom toe aan feministen en offer ik daarvoor een stuk mannelijkheid op? Het is mijn overtuiging van niet. Ja, ik weet wel. Conservatieve macho mannen, wegkwijnend met pint en sigaret in de kantine van het voetbalstadion, zullen wel stiekem met me lachen, en een label op mijn rug plakken. Maar zij zwemmen in een poel van onwetendheid en sterven in de branding der domheid.
Het feminisme startte als, en was lang, een nobele maatschappelijke belangenvereniging. Maar nu laat het beeld van 'female chauvinist pigs' me niet los. Volgens feministen zijn vrouwen pas volwaardig als ze zich volledig gaan gedragen als mannen. Dit ideaalbeeld is voor hen heilig. Wie daar kritiek op heeft krijgt 'de zwarte piet' toegestuurd - mogen we dit spreekwoord in deze politiek correcte cultuur van submissie wel nog gebruiken? Vervolgens word ik, volledig onterecht, weggezet als boze misogyne man. Ik voel me daardoor onbegrepen door feministen. Marike Stellinga zei in haar boek De Mythe Van Het Glazen Plafond - dit boek is trouwens een must read voor alle vrouwen - dat feministen vrouwonvriendelijke bemoeizuchtige seksisten zijn. En misschien heeft ze wel gelijk.
Zoals ik reeds eerder zei: vrouwen moeten niet gelijk zijn, maar gelijkwaardig. En vooral ze moeten de vrijheid hebben te kiezen welke maatschappelijke rol ze willen vervullen. En niet welke ze opgelegd krijgen door feministen. Waarom krijg ik het gevoel dat een vrouw niet meer mag kiezen om in de eerste plaats moeder te zijn voor haar kinderen? Op vrouwen die voor deze nobele rol kiezen wordt vandaag de dag denigrerend neergekeken. We moeten de vrouw positief benaderen. Haar vrije keuze een positieve in plaats van een negatieve connotatie geven.
Maar dit mes snijdt aan twee kanten. Een vrouw die fulltime werkt en kiest voor een carrière, is geen slechte moeder. Zij kiest er bewust voor om via een carrière haar kinderen een zo goed mogelijke toekomst te bieden. En misschien doet ze dit wel in overeenstemming met haar man die vrij kiest om vol- of deeltijds het huishouden te verzorgen. Een vrouw die thuisblijft en kiest om vol- of deeltijds moeder te zijn, is niet lui, dom of laat haar diploma onbenut. Neen, zij kiest er bewust voor de carrière van haar man maximaal te ondersteunen en er dagelijks voor haar kinderen te zijn. Virginia Woolf beschreef het best toen ze zei: 'De ogen van anderen zijn onze gevangenissen; hun gedachten onze kooien.' Ik hou het op: 'beoordeel niet de vrije keuze, waardeer ze'.
Het debat omtrent het installeren van een quota voor vrouwen vind ik totaal misplaatst en ergert mij dagelijks. De vraag die we ons moeten stellen, is: kunnen we mensen extern bevrijden? Moeten we extern via wetgeving ingrijpen? Willen de vrouwen die zogenaamde 'vaginabonus' wel? Of willen ze zelf op eigen kracht en in alle vrijheid hun eigen ambities ontplooien? Welke die ook mogen zijn.
We moeten er dringend mee stoppen vrouwen te behandelen als tweederangsburgers die externe hulp nodig hebben om iets te bereiken. We moeten hen daarentegen respectvol, als gelijkwaardige individuen behandelen. Ik geloof in het feit dat vrouwen als individu krachtig genoeg zijn om op eigen benen hun leven in te richten. In sommige staten in de VS zijn quota verboden omdat ze per definitie als discriminatie beschouwd worden. Wie kwalificeert op basis van sekse en niet op basis van kwaliteit of merites, discrimineert, is daar de stelling. En daar valt iets voor te zeggen.
Ik hoor feministen trouwens niet roepen voor quota voor vrouwen achter de vuilniskar, voor vrouwen bij de riooldienst of voor vrouwelijke rattenvangers. Neen, dat niet. Maar wel een rode loper en een portier die de deur opendoet voor dikbetaalde mandaten in raden van bestuur of parlementen. Daar wordt wel hard voor gevochten en luid om geroepen. Hypocrisie ten top, onder het mom van een verkeerd ideaalbeeld.
Filosofen door de eeuwen heen pleiten eveneens voor gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen. Plato, die bekend staat als de eerste filosoof die daarnaar streefde, schreef: 'Als de staat vrouwen niet goed opvoedt en opleidt, is dat als een mens die alleen zijn rechterarm oefent'. John Stuart Mill wordt algemeen aanvaard als één van de grootste mannelijke filosofische voorvechters van vrouwenrechten. Zijn inspiratiebron, muze en ideeënbron was zijn vrouw Harriet Taylor Mill. Hoewel hij in zijn bekendste werk On Liberty reeds uitvoerig ingaat op de strijd voor meer vrouwenrechten, schreef John Stuart Mill 7 jaar na het overlijden van zijn echtgenote een uitgebreid essay over dit onderwerp, met name: The subjection of women.
Ook hier valt op dat Mill niet meteen de gelijkheid, maar wel de gelijkwaardigheid vooropstelt. Een bekende quote uit dit werk is: 'The anxiety of mankind to intervene on behalf of nature... is an altogether unnecessary solicitude. What women by nature cannot do, is quite superfluous to forbid them from doing.' We mogen met andere woorden vrouwen niets verbieden en moeten hen toegang verlenen tot alle aspecten waar mannen toegang toe hebben. Want wat ze van nature, omdat ze morfologisch niet gelijk zijn, niet vermogen, is zinloos hun te verbieden. Dit is in de eerste plaats een pleidooi om vrouwen via wetgeving niets te ontnemen en niets te verbieden en hen alle kansen te bieden. Maar het duidt ook aan dat van overheidswege ingrijpen ten behoeve van de natuur zinloos is.
Ik hoop dat zowel mannen als vrouwen deze Vrouwendag aangrijpen om in elkaars spiegel te kijken en het spiegelbeeld als het hunne te beschouwen. We moeten niet verder als mannen en vrouwen, maar als homo sapiens. Primaten gelijkwaardig in natuur en maatschappij.
Ignace Vandewalle
